Gdańsk w żalu. 3 marca 2021 r. zmarł prof. Jerzy Limon. Twórca i dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, wybitny anglista, wykładowca UG, naukowiec, widz, wnikliwy interpretator i znawca twórczości Williama Szekspira i literatury brytyjskiej.

Jerzy Limon

W 2014 r. profesor Jerzy Limon otrzymał zaszczytny Order Imperium Brytyjskiego z rąk królowej Elżbiety II. Prezydent Miasta Gdańska uhonorował Mistrza licznymi nagrodami – Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2006) oraz nagrodą Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (2007).

Prof. Jerzy Limon w Domu Zarazy
Prof. Jerzy Limon w Domu Zarazy

Już podczas studiów na Uniwersytecie Gdańskim i podjęciu tam pracy naukowo – dydaktycznej, Profesor marzył o swoim życiowym celu. Tak bardzo chciał tutaj, w Gdańsku, postawić teatr. Teatr związany z Jego mistrzem dramatu Williamem Szekspirem i elżbietańską sceną tamtych czasów. I to się stało. W 2014 r. przy ul. Bogusławskiego 1 Profesor otworzył przed widzami przeogromną, tajemną bryłę Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, kryjącego w sobie, jak się okazało, wszystkie możliwości nowoczesnej sceny oraz gest różnorodności i gościnności. Genialna, autorska idea dawnego teatru elżbietańskiego.

Gdański Teatr Szekspirowski
Gdański Teatr Szekspirowski

Jerzy Limon jako znakomity, ponadczasowy przewodnik po teatrach Anglii czasów Elżbiety I, już jako dyrektor GTS konsekwentnie odwoływał się do tych historycznych szczegółów i ciekawie rozwinął obecny teatr właśnie, jako scenę impresaryjną. Jak dawniej grają tu różne zespoły teatralne, również muzyczne, odbywają się wydarzenia kulturalne, spotkania. Wielkim powodzeniem cieszyły się i cieszą się coroczne spotkania scen narodowych – Gruzji , Niemiec, Litwy, Izraela, Chin, Białorusi, żeby wymienić tylko kilka. Wspaniały rozmach i międzynarodowa edukacja teatralna to obraz wewnętrznego teatru powszechnego Dyrektora, czuł tekst i teatr do ostatniej kropki. Tak właśnie Profesor łączył odległych sobie widzów przez sztukę.

Gdański Teatr Szekspirowski
Gdański Teatr Szekspirowski

Gdański Teatr Szekspirowski to nasza duma i nasz podziw dla Jego twórcy. Dyrektor Limon od początku swojej kariery literaturoznawczej mocno związał się z Szekspirem. Już od 1993 r. mistrz dramatu i poezji był corocznym gościem w Gdańsku – najpierw podczas Gdańskich Dni Szekspirowskich, a od 1997 r. Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. I to był właśnie ten złoty, teatralny strzał. Dla widzów i profesjonalistów. Profesor niestrudzenie zapraszał do swojego teatru na przełomie lipca i sierpnia wybitnych interpretatorów Szekspira z całego świata i z Polski, ciągle potem zostawiając nas, widzów, z tęsknym oczekiwaniem na następny rok. Zawsze będziemy czekać i pamiętać długie godziny pod kasami teatru, gorączkę spotkań z twórcami, typowanie głównej nagrody Złotego Yoricka dla najlepszego spektaklu. Nie mówiąc o trasach pokonywanych między GTS, Teatrem Wybrzeże, Teatrem w Oknie przy ul. Długiej. A wszystko po to, żeby zobaczyć przez kilka dni prawie wszystkie przedstawienia. Dyrektor Limon, uwielbiany przez studentów, pełen delikatnego humoru, uważny, zawsze gdzieś mignął wśród widzów. On, pierwszy widz. Wrażenie kiedyś zrobił, czekając w kolejce do kasy w Teatrze Wybrzeże. Spokojny, przenikliwy, zamyślony. I świetnie łączący funkcję dyrektora z twórczością i nauką. Pisał i pisał.

Jerzy Limon

Jeśli chodzi o dyscyplinę naukową można tu przywołać na przykład 120 haseł opracowanych do Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN i liczne prace badawcze, natomiast ostatnia książka „Szekspir bez cenzury” (2018) robi wrażenie z całkiem innej strony. Profesor odkrył w dziełach Szekspira najbardziej frywolne i dwuznaczne z natury odniesienia i skojarzenia pośród wydawałoby się znanych nam cytatów, słów. Kiedy prezentował swoje opracowanie w Instytucie Teatralnym w Warszawie, okraszając w tle swoją pełną humoru narrację wymownymi dziełami malarskimi, od czasu do czasu pojawiała się myśl – nasz dyrektor rozśmieszył poważnych kolegów w stolicy! Bo to była uczta oratorska.

W Jerzym Limonie zawsze działała siła języka, słuch na język. Jako tłumacz, autor książki o mowie scenicznej, wykładowca zagranicznych uczelni, literaturoznawca Jerzy Limon brzmiał znaczeniami, nie marnował języka. Po prostu robił pauzę, czekał na odbiór, myślał. Czuło się charyzmę. Zagłębiony w swój świat, dzielił go też z innymi. Jakim niekończącym się zdarzeniem była i jest inscenizacja sztuki „Kumoszki z Windsoru” Szekspira, gościnnej realizacji Teatru Wybrzeże w GTS. Co musiał widzieć, poczuć Dyrektor Jerzy Limon wmieszany w publiczność, kiedy wszyscy stojący wtedy widzowie szczelnie oblepili scenę, zadzierając brody do góry, wspólnie tworząc teatr ogromny mistrza z Anglii, zespołu Teatru Wybrzeże i publiczności. Tak, to właśnie miał profesor na myśli, sztuka jest wspólnym szaleństwem piękna i aktywności. Podróżą niemierzalną.

Jego wielowymiarowe dzieła, osobiste zaangażowanie w rozwój edukacji teatralnej, literackiej i sam teatr zostały nagrodzone Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006), jak również Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011). Teatr Jerzego Limona, Jego nauka, słowa zostają z nami. Profesor jest z nami. Teatr zostaje otwarty.

Profesor zmarł na covid-19.

Tekst i zdjęcia: Joanna Szymula