Historia pewnej mydelniczki (popielniczki) i przedwojennej gdańskiej firmy Carl Siede, czyli wspomnienia z Oruni.

Gdy byłem małym chłopcem (10-13 lat) dostałem od mojego sąsiada Krzysztofa Wiśniewskiego niezwykły prezent. Myśleliśmy, że to dawna gdańska mydelniczka. Sąsiad wiedział, że mimo młodego wieku interesuję się wszystkim co stare i związane z Gdańskiem. Faktycznie od najmłodszych lat, przedmioty opatrzone napisem Danzig lub jeszcze lepiej „Danzig Ohra” robiły na mnie wrażenie. Ów suwenir znajdował się od zawsze w domu pana Krzysztofa. Kamienica, w której mieszkał już dziś nie istnieje. Została zburzona po „wielkiej powodzi”.

Zdjęcie przedstawia zabudowę, która została już tylko na zdjęciach i w moich wspomnieniach związanych z dzieciństwem i Orunią (zaznaczone na kolor czerwony). Czasem zdarzało mi się czyścić na wale Kanału Raduni, między naszymi domami jakieś nowe znalezisko. Kiedyś żona pana Krzysztofa pomogła mi wyjść z kanału Raduni. Wskoczyłem tam za piłką, która wpadła do wody, ale nie miałem planu jak się stamtąd wydostanę. Byłem za niski, żeby wdrapać się po betonowych płytach wzmacniających brzegi. Sąsiadka przyszła z odsieczą i za pomocą kija od miotły pomogła mi wyjść, za co dziś po latach serdecznie dziękuję.
Ciekawostka: na zdjęciu wyżej, w lewym górnym rogu widać dawną piekarnię wraz z jej ceglanym kominem. Na komin przez wiele lat wracał bocian (zaznaczone na kolor fioletowy). Takie wspomnienia z Oruni 😀.


Wiele lat później dowiedziałem się więcej o porcelanowej mydelniczce, która finalnie okazała się być popielniczką. Był to gift reklamowy firmy Carl Siede. Bywały w różnych formach, najczęściej jednak miały kształt „kibelków” – miniaturki muszli sedesowej lub właśnie umywalki. W tym roku robiąc wiosenne porządki po latach znalazłem tę pamiątkę sprzed lat i pomyślałem, że to dobry pomysł napisać trochę o historii firmy, z której ów przedwojenny gadżet pochodzi.

Tłumaczenie z Danziger Wirtschaftszeitung.
Carl Siede Firma została założona przez Carla Siede w lipcu 1885 roku i była przez niego prowadzona do 1902 roku. 1 stycznia tego samego roku Emil Tramborg i Carl Axel Siede, syn założyciela, przejęli firmę i znacznie ją rozszerzyli, otwierając w 1905 r. oddział w Królewcu. 1 stycznia 1912 roku firma, której właścicielami pozostali wcześniej wymienieni panowie, została przekształcona w firmę G. m. B. H. a firma z Królewca , która znacznie się rozwinęła, usamodzielniła się i znalazła się pod kierownictwem Emila Tramborga. Tramborg również samodzielnie zarządza gdańską firmą, jako współwłaściciel wraz z Carlem Axelem. Jako oficer na wojnie, Siede zginął w 1920 r. W wyniku oddzielenia Gdańska od Rzeszy Niemieckiej otwarto kolejny oddział w Stolp i obsługiwano stamtąd pomorskich klientów. Gdańska firma współpracowała głównie z przemysłem cukrowniczym Wolnego Miasta Gdańska i częścią Polski, a także stoczniami gdańskimi, władzami i firmami instalacyjnymi. Zakres działalności: hurtownia rur, sprzęt sanitarny, sprzęt kąpielowy, uzdatniacze wody, przyłącza, pompy. Firma mieściła się na Ulicy Nowe Ogrody pod numerami 20-21.

Tekst: Christian Samp
Zdjęcia: Jerzy Samp i Christian Samp
Za zgodą Christiana tekst pochodzi z facebookowej grupy Gdańsk Historyczny