Instytut Kultury Miejskiej zaprasza na kolejne spotkanie z cyklu wykładów poświęconych ludziom, historii i architekturze Stoczni Gdańskiej – „Akademia Stoczni w Gdańsku”. Iwona Zając opowie o projekcie „Stocznia w eterze”, pytaniach, które pojawiły się, kiedy zdecydowała się przenieść do internetu nagrane na kasetach wypowiedzi stoczniowców i kolejnych działaniach, do których ją zainspirowały.

akademia stoczniKomunikat prasowy:

„Stocznia w eterze” to zamieszczone w internecie wypowiedzi pracowników dawnej Stoczni Gdańskiej i towarzyszące im teksty. Uzupełniają one historię zakładu o historię codzienności, pokazują z perspektywy pracowników kolebkę „Solidarności”, ale to człowiek jest w centrum zainteresowania Iwony Zając. Pracownicy opowiadają o ciężkiej pracy, marzeniach, niespełnieniach i trudach życia. Fragmenty rozmów artystka namalowała przy pomocy szablonów na murze okalającym teren zakładu wzdłuż ulicy Jana z Kolna. W ciągu kilku lat mural stał się rozpoznawalnym i ważnym dla gdańszczan i gdańszczanek miejscem, a Iwona Zając na bieżąco go odnawiała.

W styczniu 2013 roku mur okalający dawną Stocznię Gdańską został zburzony – mówi Iwona Zając. Wraz z nim przestała istnieć moja praca „Stocznia” – mural z wypowiedziami stoczniowców nagranymi w 2004 roku. Pojawiła się potrzeba poznawania zagadnień dotyczących dzieł sztuki, których forma się zmienia i które z materialnej formy muru stają się formą wirtualną, niematerialną lub zostają przeniesione na inny obiekt. Ciekawi mnie użycie innych zmysłów (np. słuch) żeby „zobaczyć” pracę na nowo.

Wypowiedzi stoczniowców zostały opublikowane na stronie http://www.stoczniaweterze.com/. Podczas wystawy „Hydro Active City” specjalna instalacja umożliwiła słuchanie ich za pośrednictwem fal radiowych. Artystka zastanawia się czy przeniesienie pracy na fale radiowe czy w wirtualną rzeczywistość będzie w jakikolwiek sposób oddziaływać na ludzi? Co będą czuć odbiorcy słuchający, czytający i oglądający pracę? Czy nadal będą ciekawi historii stoczniowców? Spotkania, rozmowy i wzajemna wymiana to niewidoczne, niematerialne budowanie relacji i zdobywanie wiedzy.

To jednak nie jedyne działania inspirowane pracą stoczniowców. Równolegle powstają obiekty – płótna „Cierpliwość” opierające się na etosie pracy i powtarzalnych czynnościach a także film „Pożegnanie” – dodaje Iwona Zając.

Tak o swojej pracy stoczniowca opowiadał Tadeusz Rogalski: W stoczni pracuję od ‘63 roku. Kiedy zaczynałem miałem skończone 14 lat i bujałem w obłokach. Tęskniłem za domem, za matką. Mieszkałem wtedy u rodziny. Wróciłem z ferii świątecznych, taki jakiś żal mnie ogarnął, płakałem jak bóbr, nie mogłem się opanować. Nie myślałem, że tak długo tu przepracuję. 42 lata w jednym miejscu. Zasiedziałem się i tyle. Jakaś cząstka mnie jest w każdym statku. Nawet jest taka trochę radość, jak statek przypływa na remont do naszej stoczni. Na pewno będzie mi tego miejsca brakowało. Na emeryturze nie wiadomo, co ze sobą zrobić, brak tego rytmu: rano wstaje się, idzie się do pracy, wraca się.

Iwona Zając

Artystka urodzona i mieszkająca w Gdańsku. Skończyła wydział malarstwa na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obecnie jest doktorantką Międzywydziałowych Studiów Doktoranckich w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, jej promotorem jest prof. Piotr Józefowicz. W swojej twórczości podejmuje problematykę społeczną i feministyczną. Temat jej prac ogniskuje wokół rodziny, kobiet, czy poszukiwania tożsamości: „Mama”, „Idealna”, „Cudzoziemka”.

Przez wiele lat zajmowała się malarstwem ściennym. Do najbardziej znanych jej projektów należy „Stocznia” – seria szablonów na zewnętrznych murach Stoczni Gdańskiej, zawierających opowieści stoczniowców związane z ich życiem i pracą. Jest autorką projektu „Stocznia w Eterze”, filmu „Nike stoczniowa odchodzi” oraz napisanej wspólnie z Moniką Popow książki „Idealna. Od poradnika do dialogu”.

Akademia Stoczni w Gdańsku to cykl spotkań poświęconych ludziom, historii i architekturze gdańskiej stoczni. Organizuje ją grupa Metropolitanka i Instytut Kultury Miejskiej. W trakcie wykładów oraz spacerów po terenach postoczniowych, prelegenci i prelegentki opowiadają o powstaniu i roli przemysłu stoczniowego dla Pomorza i Trójmiasta, o technologii budowy jednostek pływających, porównają dawne i współczesne techniki budowy oraz prezentują działanie stoczniowych urządzeń. W drugiej edycji Akademii ważne miejsce zajmują inicjatywy kulturalne, artystyczne i społeczne związane z dziedzictwem dawnej Stoczni Gdańskiej.

W 2013 roku wzięli w niej udział m.in.: dr hab. inż. Marek Dzida, prof. nadzw. PG, dr hab. inż. arch. Piotr Lorens, prof. nadzw. PG, Aldona Dybuk – ówczesna rzeczniczka prasowa Stoczni Gdańsk S.A., Michał Szlaga – fotograf.

W 2014 roku organizowana jest druga edycja, w której wezmą udział m.in. Iwona Zając, Basil Kerski i Patrycja Medowska z Europejskiego Centrum Solidarności oraz Andrzej Truszkowski i Przemysław Kwapisz z Narodowego Muzeum Morskiego.

Tytuł: Akademia Stoczni w Gdańsku”: „Stocznia w eterze. Zobaczyć pracę na nowo” – wykład Iwony Zając
Lokalizacja: Instytut Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40, Gdańsk
Godzina rozpoczęcia: 18:00
Data: 2014-04-28