Czwartki w Historycznym- Gdańsk i jego mieszkańcy u progu nowoczesności

Czy w 1. połowie XIX w. Gdańsk dokonał cywilizacyjnego skoku, czy też stał się miastem prowincjonalnym? Czy mamy do czynienia z „długim trwaniem” średniowiecznego miasta? Jakie zawody zniknęły z Gdańska, a jakie zyskały na znaczeniu w 1. połowie XIX w.? Na jakich obszarach mieszkali zamożni i ubodzy gdańszczanie, na jakich inwestowali w nieruchomości?

Pomimo wielu lat badań prowadzonych nad historią Gdańska, nadal stosunkowo mało wiadomo o okresie obejmującym pierwszą połowę XIX w. Przez wiele powojennych dziesięcioleci nie znajdował się on w orbicie zainteresowań polskich badaczy – pruskie dziedzictwo miasta było bowiem marginalizowane. Stosunkowo mało uwagi poświęcali mu także badacze niemieccy.

Wykład, przygotowany przez dr Ewę Szymańską oraz dr Zofię Maciakowską, został opracowany na podstawie wydanej niedawno książki. Publikacja stanowi próbę przedstawienia zmian w topografii socjalnej miasta, do jakich doszło w tym czasie. Prelegentki postanowiły przyjrzeć się zarówno temu, w jaki sposób ewoluowała przestrzeń tego ośrodka, w której pojawiły się nowe obiekty użyteczności publicznej, jak też zamieszkującym miasto ludziom.

Zebrane w trakcie kwerendy materiały umożliwiły wskazanie obszarów ubóstwa i ulice wybierane przez osoby zamożne. Pozwoliły na określenie kim byli najbiedniejsi i najbogatsi mieszkańcy Gdańska. Dały możność prześledzenia trwałości miejsc zamieszkania niektórych grup rzemieślniczych od czasów średniowiecza, a jednocześnie przedstawienia kierunków zmian, jakie zachodziły wśród właścicieli posesji przy wybranych ulicach.

W opisach nie zabrakło odniesień do wydarzeń politycznych dotykających w tym czasie miasto. Najtrudniejszym okresem był czas napoleońskiego Wolnego Miasta w latach 1807-1813/1814, złożyły się na to wysokie kontrybucje, które zrujnowały miasto oraz wielomiesięczne oblężenia.

W czasie spotkania rozlosowany zostanie 1 egzemplarz książki autorstwa prelegentek, zatytułowanej:

Miasto i ludzie u progu nowoczesności. Socjotopografia Gdańska w pierwszej połowie XIX wieku („Studia i materiały do dziejów domu gdańskiego, t. 4, red. Edmund Kizik), Warszawa-Gdańsk 2016.

Po wykładzie będzie możliwość nabycia egzemplarzy pracy w promocyjnej cenie.