W styczniu br. Muzeum Historyczne Miasta Gdańska zaprezentowało nowy nabytek, czyli obraz kupca gdańskiego pędzla Louisa Sy (1818-1887). Tożsamość sportretowanej postaci okryta była jednak tajemnicą. Ale niedługo. Kim jest tajemniczy model udało się wyjaśnić Krystynie Jackowskiej z Biblioteki Gdańskiej PAN. Według niej, dzieło przedstawia Johna Sprota Stoddarta.
– Był to jeden z zamożniejszych gdańszczan swoich czasów, szanowany obywatel – mówi Krystyna Jackowska. – Specjalizował się w handlu zbożem, ale miał też zacięcie artystyczne.
John Sprota Stoddart przyszedł na świat w Edynburgu w 1811 r. Pochodził ze starej anglosaskiej rodziny. Ojciec był oficerem Royal Navy, przy czym wykazywał też talent plastyczny, który odziedziczyły dzieci.
– Początkowo John Stoddard miał pójść w ślady ojca i służyć w marynarce, ostatecznie jednak zajął się kupiectwem – wyjaśnia Krystyna Jackowska. – Wybór Gdańska, jako miejsca robienia interesów, nie był zaskoczeniem. W owym czasie kontakty gospodarcze miasta z Anglią były bardzo silne.
W Gdańsku Stoddart poznał Louisa Sy. Wiadomo, że obaj dżentelmeni obracali się w tych samych kręgach, udzielając się m.in. w Towarzystwie Sztuk Pięknych.
Krystyna Jackowska PAN
Portret gdańskiego kupca powstał w 1848 r., a więc – można powiedzieć – u progu kariery Sy. W ocenie badaczy, znakomicie oddaje on osobowość modela.
– Malarz znakomicie pokazał ekstrawertyczną naturę Stoddarta – zauważa Krystyna Jackowska. – Widzimy tu człowieka otwartego, o śmiałym spojrzeniu i skłonności do humoru.
Plastyczny, niemal fotograficzny sposób ukazania portretowanej postaci, zapewne był kluczem do dalszych sukcesów Louisa Sy. Szybko bowiem otrzymał kolejne zlecenia. Namalował m.in. portrety gdańskich pastorów i ozdobił wnętrze Dworu Artusa, gdzie do dzisiaj można podziwiać jego prace.
Na brak sukcesów nie narzekał też Stoddart. Interes szedł mu pomyślnie, a na giełdzie w Londynie cieszył się sławą eksperta w handlu zbożem. Jego biznesowym osiągnięciem było niewątpliwie przejęcie firmy należącej do innego znanego przedsiębiorcy z Gdańska, Aleksandra III Gibsone’a.
John Sprot Stoddart zmarł w 1892 r., zaś scheda po nim przeszła na syna. Według ustaleń dr. Mirosława Glińskiego, Francis Blair Stoddart, bo o nim tu mowa, posiadał również udziały w innych firmach i bankach. Od 1883 r. był członkiem zarządu Privat-Aktien-Bank w Gdańsku, a w latach 1902-20 jego prezesem. W 1895 r. znalazł się gronie założycieli Danziger Reederei AG, gdzie przez dekadę pełnił funkcję wiceprezesa; potem stanął na czele firmy. Ponadto, w latach 1881-96, Francis Blair był członkiem Rady Miejskiej, a od 1898 do 1912 r. nieetatowym radcą, członkiem Zarządu Miasta. Zgodnie z rodzinną tradycją, interesował się sztuką.
Jak zapowiada Dorota Witkowska z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, portret Johna Sprota Stoddarta będzie eksponowany w Dworze Artusa, a więc w miejscu, gdzie przez długie lata funkcjonowała giełda zbożowa i gdzie zapewne bywał. To także miejsce, z którym był związany Louis Sy.
Tekst: Marek Barski
Brak komentarza