Chorał czasów zarazy

Schola Gregoriana Gedanensis – zespół specjalizujący się w wykonaniu chorału gregoriańskiego – zaprasza na koncert Chorał czasów zarazy prezentujący gdańską, średniowieczną muzykę liturgiczną, w szczególny i wieloraki sposób związaną z Sądem Ostatecznym Hansa Memlinga. Koncert odbędzie się w kościele św. Trójcy 30 listopada 2017 r. o godzinie 17.00.

Bezpośrednio po jego zakończeniu w Muzeum Narodowym w Gdańsku w oddziale Zielona Brama odbędzie się uroczysty wernisaż wystawy „Zamieszkać z Chrystusem i Marią. Sztuka dewocji osobistej w Niderlandach w l. 1460-1520. Wystawa ze zbiorów polskich”.

Główne pokrewieństwo muzyki i tryptyku polega na wspólnocie czasów i przestrzeni. Gdy w 1473 roku, na skutek powszechnie znanego i do dziś zdumiewającego splotu okoliczności, Sąd Ostateczny trafił do Gdańska, został umieszczony w najznamienitszej jego świątyni – kościele Mariackim, skupiającym życie duchowe miasta. W tym czasie, pomimo niedawnego zwycięstwa nad Krzyżakami i pozbycia się ich politycznej dominacji, w gdańskich kościołach liturgia nadal sprawowana była w rycie krzyżackim – notula Dominorum Theutonicorum. Spory zbiór ksiąg liturgicznych z tamtych czasów zachował się w zbiorach Biblioteki Mariackiej, w 1912 roku przekazany jako wieczysty depozyt obecnej PAN Bibliotece Gdańskiej. Dzięki tej unikatowej kolekcji manuskryptów, wyróżnionej w ubiegłym roku wpisaniem reprezentującego ją mszału na listę UNESCO Pamięć Świata, możemy zaprezentować słuchaczom chorał gregoriański współczesny dziełu Memlinga, wykonywany we wspólnej dla obu dzieł przestrzeni kościoła Mariackiego.

Wybrane do wykonania utwory pochodzą z dwóch manuskryptów – Cantionale oznaczonego sygnaturą MS. MAR. f. 406 oraz Antyfonarza o sygnaturze MS. MAR. f. 410. Są to części brewiarzowe i mszalne, głównie responsoria do tekstów starotestamentowych, pochodzących z Księgi Rodzaju, przeznaczone na pierwszą niedzielę przedpościa. Responsoria przywołują historię  stworzenia świata  i człowieka oraz dzieje jego upadku. W ten sposób chorałowy obraz początku świata dopełnia dzieło Memlinga  obrazujące w sugestywny i przejmujący sposób apokaliptyczną wizję jego końca.

Chorał czasów zarazy  to czwarty program koncertowy przygotowany przez Scholae Gregorianae Gedanensis pod kierunkiem Roberta Pożarskiego, wybitnego znawcy i badacza chorału gregoriańskiego, śpiewaka i twórcy, który od 2015 roku kieruje zespołem i towarzyszy mu w badaniach nad gdańskim chorałem.

Program Koncertu

1. Antiphona Miserere mei Deus
2. Kyrie
3. Responsorium prolixum In principio fecit Deus
4. Responsorium prolixum In principio Deus creavit
5. Responsorium prolixum Formavit igitur Dominus
6. Responsorium prolixum Tulit ergo Dominus
7. Responsorium prolixum Dixit Dominus Deus
8. Responsorium prolixum Inmisit Dominus
9. Responsorium prolixum In sudore vultus tui
10. Responsorium prolixum Esse Adam
11. Responsorium prolixum Ubi est Abel
12. Responsorium breve In manus tuas