We wtorek, 12 maja 2015 r., Akademia Dokumentalna po raz drugi zaprasza do Biblioteki pod Żółwiem. Można z przyjemnością zaznaczyć, że zbiega się to z rozpoczynającym się w Polsce największym festiwalem filmów dokumentalnych Docs Against Gravity, którego część na pewno zobaczymy w Gdańsku.
Ale najpierw spotkanie w naszej Akademii. Jako widzowie będziemy świadkami niezwykłego, filmowego eksperymentu, który być może odbierzemy też jako jego uczestnicy. Tym razem Magdalena Nowińska, koordynująca filmowy projekt, zaproponowała przewrotny i niepokojący obraz Vikrama Gandhiego – Kumare. Guru dla każdego (USA, 2011).
Dokument ten wprawia w zdumienie. Hinduski reżyser, wychowany w tradycyjnej, religijnej rodzinie, sam przeszedłszy drogę fascynacji teologią, postanawia nagle zbadać, czy duchowa, religijna droga człowieka ma jakiekolwiek uzasadnienie i sens. Do tego rodzaju dystansu dochodzi, obserwując wielu współczesnych nauczycieli różnych wyznań i szkół, którzy bardzo często okazują się aroganckimi szarlatanami lub traktują przeżycia duchowe instrumentalnie, co między innymi autor filmu zaobserwował w Indiach.
Aby dotrzeć do źródeł ludzkich pragnień i potrzeby wspólnotowego transu Vikram Gandhi postanowił sam wcielić się w rolę nauczyciela, i kiedy przybył do Arizony (USA) utworzył tam grupę uczestników wzajemnych, zaskakujących doświadczeń. Rzekomy guru – Kumare – rozpoczyna kursy medytacyjne. A co z ich odbiorcami?
Reżyser odważnie i szczerze odsłania przed nami źródła i okoliczności rozedrganych, duchowych poszukiwań we współczesnym świecie.
- Nowińska w sposób przemyślany wybrała dokument i rekomenduje go jako swoistą wykładnię obecnego rozproszenia, a i potrzebę skupienia w relacji człowieka do siebie i innych: „Film Kumare. Guru dla każdego to dzieło, które idealnie odzwierciedla dylematy moralne człowieka płynnej nowoczesności. Nieustanne poszukiwanie duchowych inspiracji i nadmiar ofert z tym związanych powodują, że jednostka doświadcza nieustannego szumu informacyjnego, w którym trudno już rozróżnić prawdę od fikcji. I o tym przede wszystkim traktuje ten film. Reżyserowi udało się zdemaskować mechanizmy funkcjonowania przewodników duchowych i grup wyznaniowych. Z drugiej strony, Vikram Gandhi wskazał w swoim eksperymencie siłę tkwiącą w każdej jednostce.”
Kiedy ogląda się ten fascynujący dokument, można sobie przypomnieć książkę Poznam sympatycznego Boga Erica Weinera, w której autor z wielkim humorem, a zarazem z szacunkiem, odkrywa na końcu swoich poszukiwań duchowych, że wobec tylu równoważnych medytacji, jakie przeszedł, pozostaje mu tylko przeżycie… „dezorientacjonizmu”, co podkreślił cytatem z filmu Słodkie życie Federico Felliniego: „Kto szuka Boga, znajdzie go tam, gdzie chce”. I właśnie Kumaru doskonale to odkrywa.
Autorka dokumentalnego projektu dodaje również, „że jest to film kontrowersyjny, dzięki któremu odbiorca zaczyna zastanawiać się, czy sam nie uczestniczy w relatywnie podobnym schemacie manipulacji. Kumare. Guru dla każdego to ważny film ze względu na socjologiczne, filozoficzne i etyczne odniesienia,
dlatego został włączony w cykl Akademii Dokumentalnej Biblioteki pod Żółwiem”.
Seans filmowy zostanie rozszerzony o wykład i rozmowę z dr. Andrzejem C. Leszczyńskim z Uniwersytetu Gdańskiego, filozofem, etykiem, autorem wydanej ostatnio książki Najgłębsze, spokojne morskie dno. Próby antropologiczne, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2014.
Zapowiada się bardzo ciekawe spotkanie. Nauczyciele i grupa widzów.
Tekst: Joanna Szymula
Brak komentarza